مشکلات اخیر در افغانستان

همه جهان از تماشای آنچه در افغانستان رخ داده بهت زده شده است . خود طالبان هم تعجب کرده . آخر مگر می شود یک مملکت را این قدر آسان واگذار کرد ؟ مردمانش چه ؟ هزاران آسیب برتن این کشور وارد آمده و در هفته های اخیر کشورهای غربی مدعی اند تمام تلاششان را کردند که جان صد هزار نفر از ۳۸ میلیون جمعیت این کشور را نجات دهند ؛ تقریبا از هر هزار نفر ، سه نفرا فاجعه ای که در افغانستان زیر یک هفته ده روز رخ داده را ، تاریخ دهه ها و سدهها از یاد نخواهد برد . این مدت تمام بحثها بر سر این بود که به جای سه نفر ، چهار نفر بیشتر سوار هواپیما شوند ، اما کسی به فکر نهصد و نود و اندى نفر بازمانده از هواپیماها نبود ؛ بازمانده هایی که با دولتهای خارجی ارتباطی نداشتند ، روی پای خودشان ایستاده بودند و به تازگی از آرامش نسبی برخوردار شده بودند . دولت بعدی هر چه باشد ، تاثیرش را بر فضای علم و دانش افغانستان از همین حالا گذاشته است . محدودیت ها بر حضور دختران جوان در مدارس و دانشگاهها دوچندان می شود و میزان حضور و اثربخشی شان حتی در صورت اعطای مجوز ، زیر سایه ترس و نگرانی جانشان ، به مراتب کمتر از پیش خواهد شد . برخی که در جهان شناخته تر بودند اما اقبال دیگری پیدا کردند . نمونه اش همین دختران رباتیک کار افغانستانی که سر از مکزیک در آوردند . گفته می شود گروهشان ۲۰ نفر بوده که نیمی از آنها توانستند به قطر برسند و پنج تایشان را مکزیک پذیرفتها باقی چه ؟ کسی نمی داند . شاید هم این خبرهای نصفه نیمه ، همه واقعیت را نگفته باشند . شاید همه ۲۰ نفر راهی شده اند ولی هزاران دانشجوی دختر افغان از پروازها جامانده اند ؛ آنها باید چه کنند ؟ چه کاری از دست ما برمی آید ؟ این صرفا یک پیشنهاد است ؛ مایی که در این ایام کرونا آموزش از راه دور را بهتر از هر زمانی بلد شدیم ، اگر توان تدریسی داریم یا کلاسی برگزار می کنیم یا مهارتی را آموزش می دهیم ، بخشی از زمان تدریس مان راحتی در حد یک جلسه در ماه برای دانش آموزان و دانشجویان افغانستانی بگذاریم ؛ به ویژه برای دختران افغانستانی که بیش از هر زمانی تحت فشار همه جانبه اند . اگر افغانستان قرار است جانی دوباره پیدا کند ، قطعا با کمک همین دانش آموزان و دانشجویانی خواهد بود که دست بر قضا در این کشور مانده اند . بارها در پروژه های مختلف ترویج علم و آموزشی ، وقتی صحبت از کمک به همنوعان در خارج از کشور شده ، این نقد وارد شده است که چرا برای هموطنان خودمان چنین فعالیتی نداشته باشیم . نخست اینکه کیفیت و کمیت فعالیتهای ترویج علمی ایران آنقدر بوده که در برخی موارد ، مانند حوزه نجوم ، کشورمان از پرچمداران اصلی این حوزه در جهان محسوب میشود . دوم اینکه فضای رایگان آموزشی آنلاین محدود به هیچ مرزی نیست و هر کسی از هر جای جهان می تواند شرکت کند . اما اگر صحبت از تمرکز بر عزیزان افغانستانی می کنم ، بدین خاطر است که الان بیش از هر زمان دیگری نیازمند یاری ما هستند و باید بر اساس نیازهای اصلی آنها برنامه آموزشی تهیه کرد . نکته آخرهم اینکه چه خوب می شود دوره های غیرحضوری دانشگاههای ایران برای عزیزان افغانستانی برای مدتی رایگان یا با هزینه اندک ، قابل تحصیل باشد . شاید این خرده گرفته شود که آخر این چه ایده ای است که وابسته به اینترنت است و نیاز افراد محدودی را می تواند بر طرف کند . نخست این که بعید است طالبان در کوتاه مدت در فیلترینگ به نتیجه ای برسد و قطعی اینترنت هم فشار را بر این گروه که می خواهد تغییر رویه اش را به گوش جهانیان برساند ، دو چندان می کند ؛ دست کم میتوان به این امید داشت . دوم هم اینکه هیچ بعید نیست همین تعداد محدودی که آنلاین آموزش خواهند دید ، تعدادشان در یک سال بیش از آنهایی باشد که سوار هواپیماها شدند . در آخر ، امیدوارم چراغ دانستنیها به همت عزیزان تحریریه و اجرایی اش روشن بماند و اینجا هم بتوانیم گامی هر چند کوچک برای همسایگان مان برداریم .